Tsakthan Randomly - Politics 6

Τα «συστήματα εξουσίας» διακρίνονται ως προς τη μορφή δύναμης που ασκούν και ως προς τη μορφή της υποταγής επιφέρουν ή διασφαλίζουν. 

Μορφές δύναμης

 Α. Οικονομική δύναμη

Β. Πολιτική δύναμη

Γ. Ιδεολογική δύναμη

Μορφές υποταγής

 Α. Παθητική υποταγή

Β. Ιδιοτελής υποταγή

Γ. Απόλυτα οικειοθελής υποταγή.

 

• Ο Βέμπερ τόνισε, επίσης, ότι «η πολιτική για μας σημαίνει την επιδίωξη να συμμετέχει κανείς στην άσκηση δύναμης (macht) ή να επηρεάσει την κατανομή της δύναμης είτε μεταξύ κρατών είτε μεταξύ κοινωνικών ομάδων εντός ενός κράτους. (…) Όταν λέμε ότι ένα ερώτημα είναι πολιτικό…ή ότι μια απόφαση καθορίζεται ‘πολιτικά’, αυτό που εννοούμε είναι ότι συμφέροντα που αφορούν στην κατανομή, στη διατήρηση ή στη μεταβίβαση της δύναμης είναι αυτά που αποφασίζουν τι απάντηση θα δοθεί στο ερώτημα αυτό ή που καθορίζουν τη συγκεκριμένη απόφαση.»
• Όμως, η Βεμπεριανή άποψη για την εξουσία αναφέρεται μόνο στην εμπρόθετη/ένσκοπη δράση και στη λήψη αποφάσεων και αφήνει έξω από το πεδίο της τη «μη λήψη απόφασης» που κι αυτή με τη σειρά της είναι μία μορφή άσκησης εξουσίας και επίδειξη ανισότητας δύναμης.
• Ενδέχεται οι ασκούντες εξουσία να είναι σε θέση να διαμορφώνουν, σύμφωνα με τις δικές τους αντιλήψεις και συμφέροντα, τις επιθυμίες και τα συμφέροντα των αδυνάτων (π.χ. με προπαγάνδα ή με διαφημιστικές εκστρατείες). Επομένως, τίθεται θέμα αναγνώρισης και διαχωρισμού των «υποκειμενικών» από τα «πραγματικά συμφέροντα». 
• Τελευταία αλλά εξίσου σημαντική είναι η άποψη της Χάννα Aρεντ για την έννοια της εξουσίας πως «η εξουσία ανταποκρίνεται στην ικανότητα του ανθρώπου όχι απλώς  να δρα αλλά να δρα εκ συμφώνου».
• Η εξουσία δεν είναι ποτέ «ιδιότητα ενός ατόμου και ανήκει σε μια ομάδα, συνεχίζει δε να υφίσταται μόνο για όσο χρόνο η ομάδα είναι ενωμένη.» Όταν λέμε για κάποιον ότι βρίσκεται «στην εξουσία» αναφερόμαστε στο ότι» εξουσιοδοτείται από ένα συγκεκριμένο αριθμό ατόμων να δρα στο όνομά τους».
•  Η εξουσία χωρίς αυτή τη μεταφορική σημασιολόγησή της αναφέρεται απλώς και μόνο στην ισχύ: «Η ισχύς αναμφίβολα χαρακτηρίζει κάτι το ατομικό, μιαν ατομική οντότητα και είναι η ιδιότητα που είναι σύμφυτη  με ένα αντικείμενο ή με ένα άτομο και ανήκει στο χαρακτήρα του, που ενδεχομένως να μπορεί να επιβεβαιωθεί σε σχέση με άλλα πράγματα ή πρόσωπα, όμως είναι ουσιαστικά ανεξάρτητη από αυτά».
• Η ισχύς διακρίνεται από τη δύναμη, έννοια «που συχνά χρησιμοποιούμε στην καθημερινή ομιλία ως συνώνυμο της βίας, ειδικά αν η βία εξυπηρετεί ως μέσο πίεσης, και που θα έπρεπε να κρατηθεί, στη γλώσσα της ορολογίας, για τις «δυνάμεις της φύσης» ή για τη «δύναμη των περιστάσεων» (la force des choses), δηλαδή, να υποδηλώνει την ενέργεια που απελευθερώνεται από φυσικά ή κοινωνικά κινήματα».
• Πιο αμφίσημη η έννοια της λέξης authority (αρχή, αυθεντία, εξουσία). Η Arendt επισημαίνει ότι είναι το πιο «απατηλό» από τα φαινόμενα αυτά και συχνά διαστρεβλώνεται ως όρος. Μπορεί να λεχθεί, για πρακτικούς λόγους, ότι αναφέρεται «στην αναμφισβήτητη αναγνώριση από αυτούς από τους οποίους ζητείται να υπακούσουν˙ ούτε εξαναγκασμός χρειάζεται ούτε πειθώ».
•  Για να παραμείνει κανείς στην αρχή απαιτείται σεβασμός για το πρόσωπο ή το αξίωμα στο οποίο αναφέρεται. Στην αντίθετη περίπτωση «ο χειρότερος εχθρός της αρχής, ως εκ τούτου, είναι η περιφρόνηση, και ο πιο σίγουρος τρόπος για την υπονόμευσή της είναι το γέλιο».
• Τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντική, είναι η έννοια της βίας που διακρίνεται από τις άλλες εξαιτίας του εργαλειακού της χαρακτήρα. Σαν όλα τα άλλα εργαλεία χρησιμοποιείται για την επαύξηση του μεγέθους της δύναμης του ανθρώπου, έχει όμως και την τάση, «στο τελευταίο στάδιο της ανάπτυξής της να την υποκαθιστά».
• Είναι αυτονόητο ότι οι έννοιες αυτές στην πραγματικότητα δεν υφίστανται στην καθαρή τους μορφή παρά σε συνδυασμό αναμεταξύ τους. Αν θεωρήσουμε την πρώτη και την τελευταία έννοια που αναφέραμε, δηλαδή την εξουσία και τη βία, ως ένα δίπολο που στη μία άκρη του είναι η εξουσία και στην άλλη η βία, θα διαπιστώσουμε στην πράξη ότι όσο αυξάνεται η απόσταση της μίας από την άλλη τόσο πλησιάζουμε στις καθαρές τους μορφές.
• Όμως όταν φτάσουμε στα άκρα του δίπολου θα διαπιστώσουμε ότι «η βία εμφανίζεται όταν η εξουσία διακυβεύεται, αλλά σαν αφεθεί να πάρει το δρόμο της καταλήγει στην εξαφάνιση της εξουσίας». 
• Χάνεται, σε τελευταία ανάλυση, η ίδια η έννοια της εξουσίας ως ικανότητα του ανθρώπου όχι απλώς να δρα αλλά να «δρα εκ συμφώνου», χάνεται δηλαδή η έννοια της ίδιας της κοινωνίας.

Συνεχίζεται....


Θανάσης Τσακίρης

ΤΑ ΜΟΛΥΒΙΑ
https://www.youtube.com/watch?v=pu47fgPxf5I
Στίχοι:   Θανάσης Παπακωνσταντίνου
Μουσική:   Θανάσης Παπακωνσταντίνου
Ερμηνεία: Θανάσης Παπακωνσταντίνου  

Τα κίτρινα μολύβια των μαραγκών,
Τη νύχτα δεν κοιμούνται
 Σαλτάρουν απ’ τον πάγκο στα βυζιά των γυναικών
 Που προκαλούν απ’ τα παλιά εξώφυλλα των τοίχων.
Από την καύλα τρελαμένα
 Ξεχνάνε την αρχή
 Πως η βαρύτητα τα παίρνει όλα κάτω
 Πέφτουν στο δάπεδο, σφαδάζουν στη σιωπή
 Μες στο ξυλάλευρο αφήνονται στο κλάμα.
Κι όταν γυρίσει το κλειδί
 Και μπει στο μαγαζί
 Πρώτα ο ήλιος κι ο άνθρωπος κατόπι
 Θα σκύψει ο δεύτερος μηχανικά
 Για να μαζέψει απ’ το τσιμέντο τα μολύβια.
Λες και σηκώνει μια τυχαία
 Πέτρα της αυλής
 Να κυνηγήσει τα σκυλιά που αρχίσανε και σέρνουν.
Ανύποπτος για το αύριο
 θλιμμένος για το χθες
 ανίδεος για τα θαύματα που γίνονται τις νύχτες.


ΣΙΝΕΜΑ ΓΙ' ΑΠΟΨΕ

ΤΕΤΑΡΤΗ 19/08/2015
8:30 και 10:30 μμ
WE ARE THE BESTǃ ( Λούκας Μούντισον)
του Λούκας Μούντισον (ΣΟΥΗΔΙΑ/ΔΑΝΙΑ, 2013, έγχρωμη, 102΄)
Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τόκιο και Βραβείο Κοινού στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρέικιαβικ
Μια ξεχωριστή ταινία για την εφηβεία και τη γυναικεία φιλία, μια διασκεδαστική και αισιόδοξη ιστορία ενηλικίωσης. Ο Λούκας Μούντισον με χιούμορ και χωρίς διδακτισμούς και ευκολίες κάνει ένα συναρπαστικό πορτρέτο τριών κοριτσιών που αγαπούν την πανκ μουσική στη Σουηδία της δεκαετίας του ’80.
ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ «ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ
(Λεωφ. Ειρήνης 50, Πλατεία Εθνικής Αντίστασης, Άνω Ηλιούπολη, λεωφορείο 237 για Άνω Ηλιούπολη από σταθμό Μετρό Δάφνης, τηλ.: 210 9937870, 210 9941199, 210 9914732, 6945405825,ιστοσελίδα: WWW.klh.gr, e-mail: info@klh.gr)