Το αυριανό φύλλο των «Ενθεμάτων» είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Σταύρου Κωνσταντακόπουλου, που χάσαμε τόσο ξαφνικά την Παρασκευή-

Το αυριανό φύλλο των «Ενθεμάτων» είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Σταύρου Κωνσταντακόπουλου, που χάσαμε τόσο ξαφνικά την Παρασκευή

 

Είχαμε συνεννοηθεί να γράψει για τα «Ενθέματα», για το φύλλο αυτό που κυκλοφορεί αύριο ο Σταύρος Κωνσταντακόπουλος. Για την παιδεία, πώς μπορεί να ανθήσει, κι ας είναι δύσκολες οι εποχές, με την κυβέρνηση της Αριστεράς και τον Αριστείδη Μπαλτά υπουργό. Για τα πολλά και θαυμαστά και σπουδαία που πρέπει και μπορούμε να κάνουμε. Το περιμέναμε το κείμενο, μεσημέρι της Παρασκευής.  Δεν ήρθε το κείμενο. Τον ψάξαμε. Δεν απαντούσε στο τηλέφωνo. Μετά δεν πήγε ούτε στο συνέδριο ΠΟΣΔΕΠ. Τότε καταλάβαμε ότι κάτι σοβαρό συνέβαινε. Κι έπειτα, καθώς η Λίνα και ο Αντρέας και άλλοι αγαπημένοι του φίλοι, συναγωνιστές και σύντροφοι έτρεξαν σπίτι, μάθαμε το τρομερό νέο, από το τηλεφώνημα του Γιώργου: ο Σταύρος πέθανε.

Πέθανε. Ο αγαπημένος Σταύρος, του ΚΚΕ εσωτερικού, της Παντείου, του Παρισιού, του Ρεθύμνου, του Τοκβίλ, των αγώνων για το πανεπιστήμιο, του «Πολίτη», της «Εποχής», του ΣΥΡΙΖΑ, και τόσα άλλα που ξεχνάμε τώρα, ο δάσκαλος, ο αριστερός, ο καλός, ο λατρεμένος μας Σταύρος. Ο Σταύρος μας.

  ENΘΕΜΑΤΑ

 

Στα «Ενθέματα» αύριο Κυριακή 1η Μαρτίου

Στα περίπτερα εντός της «Αυγής», στο μπλογκ τους (enthemata.wordpress.com), στο facebook (Enthemata Avgis) και στο twitter: @enthemata

 

Κείμενα των Στρατή Μπουρνάζου, Λουδοβίκου Κωτσονόπουλου, Μανώλη Μελισσάρη, Δημήτρη Κουσουρή, Ετιέν Μπαλιμπάρ και Σάντρο Μετζάντρα, Βασίλη Κρεμμυδά, Χρήστου Χατζηιωσήφ, Δημήτρη Παπανικολάου, Νίκου Σαραντάκου, Νίκου Χατζηνικολάου, Άντζης Σαλταμπάση, Δημήτρη Δημητρόπουλου

  

ΤΟ ΕUROGROUP, Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ.

5 κείμενα κριτικής αποτίμησης της συμφωνίας

Η ειλικρίνεια είναι πολιτική – και προωθητική, του Στρατή Μπουρνάζου. «Το πρώτο, είναι η ειλικρίνεια· προσωπική και πολιτική. Είναι απαραίτητο να μιλάμε όλοι με ειλικρίνεια, και αυτό ισχύει στο πολλαπλάσιο για την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ. Με λίγα λόγια, λοιπόν,  θεωρώ απαραίτητο να πούμε (ή, τουλάχιστον, να πω)  ότι η συμφωνία δεν είναι αυτή που θέλαμε· ότι απέχει σημαντικά από τις προεκλογικές διακηρύξεις και επιδιώξεις μας· και μας δυσκολεύει σημαντικά να ασκήσουμε πολιτική. Και, αμέσως μετά, να συμπληρώσω ότι εκτιμώ πως με τους δεδομένους συσχετισμούς και πλαίσια δεν θα μπορούσε να είναι ουσιωδώς καλύτερη (άλλοι, βέβαια, κάνουν άλλες εκτιμήσεις). Η ειλικρίνεια για την οποία μιλάω, δεν είναι απλώς ένα ηθικό ή αξιακό ζήτημα. Είναι ένα ουσιώδες πολιτικό κεφάλαιο.»

Πού θα γείρει η πλάστιγγα; του Λουδοβίκου Κωτσονόπουλου. Με δεδομένο ότι τα μέτρα κοινωνικής πολιτικής εξαρτώνται κατά βάση από την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, αυτό που έχει μπροστά της η κυβέρνηση είναι μια ταξική σύγκρουση στην πιο καθαρή της μορφή -- με την έννοια ότι πρέπει να αναμορφώσει με τέτοιο τρόπο το φορολογικό σύστημα ώστε να καλύπτει τα δημοσιονομικά κενά, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα μια αναδιανομή που θα υποστηρίξει τα μέτρα για την ανθρωπιστική κρίση. Ακριβώς σε αυτό το σημείο, η κυβέρνηση χρειάζεται τη λαϊκή υποστήριξη.

Η ρωγμή του Μανώλη Μελισσάρη. «Πρέπει επειγόντως να τεθεί στους ευρωπαϊκούς λαούς το ζήτημα ότι σήμερα μπορεί το πρόβλημα να το έχει η Ελλάδα αλλά αύριο μπορεί να χτυπήσει τη δική τους πόρτα, όσο κι αν προσπαθούν να περιχαρακωθούν. Οι πιέσεις οι οποίες ασκούνται σε κάθε ευρωπαϊκό λαό είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν τοπικά. Ο απομονωτισμός δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Η διέξοδος για την Ευρώπη είναι η αλληλεγγύη και η δημοκρατία».

Ποιος θα κερδίσει και ποιος θα χάσει του Δημήτρη Κουσουρή. «Η έκβαση του ελληνικού ζητήματος θα αποτελέσει όχημα για μια αποκατάσταση της μεταλλαγμένης σοσιαλδημοκρατίας, μια επιστροφή του κεϋνσιανισμού με ένα νέο New Deal ή την αναγέννηση των εργατικών αγώνων και την επιστροφή των «επικίνδυνων τάξεων» στο προσκήνιο; Προς στιγμήν, καθένας δικαιούται να αντιλαμβάνεται το ζήτημα κατά το δοκούν. Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο, πως οι κυβερνήσεις της Αριστεράς στην Ευρώπη συχνά δεν είχαν αίσιο τέλος και πως η κρίσιμη μεταβλητή ήταν η δυνατότητα του οργανωμένου εργατικού κινήματος να επιβάλλει την ατζέντα του και να βαρύνει αποφασιστικά στον γενικό συσχετισμό δύναμης. Το στοίχημα, λοιπόν, θα κριθεί στην ανασυγκρότηση του δημόσιου χώρου, στις πλατείες, στις γειτονιές και, κυρίως, στους χώρους δουλειάς».

 

O ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει χρόνο και χώρο των Ετιέν Μπαλιμπάρ και Σάντρο Μετζάντρα. «

Αλλά για μια θετική εξέλιξη θα χρειαστούν τους επόμενους μήνες κινητοποιήσεις σε πολλαπλά επίπεδα: κοινωνικοί αγώνες και πολιτικές πρωτοβουλίες, νέες καθημερινές συμπεριφορές και νέο ομαδικό λαϊκό πνεύμα, κυβερνητικές ενέργειες και δυναμικές αυτόνομες απαντήσεις των πολιτών. Τη στιγμή που αναγνωρίζουμε την κρίσιμη σημασία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και αυτήν που προαναγγέλλει μια νίκη του Podemos στο θεσμικό πεδίο, οφείλουμε κι εμείς επίσης να οργανώσουμε τον νέο πολιτικό χώρο».

 

 

Η εποχή των μεταρρυθμίσεων. Ένα παλιότερο κείμενο του Χρήστου Χατζηιωσήφ σχετικά με τις χρήσεις και ανασημασιοδοτήσεις του όρου «μεταρρύθμιση», στον 21ο αιώνα. «Αντίποινα, προληπτικός πόλεμος, Γκουαντάναμο, αντιτρομοκρατική νομοθεσία, ιδιωτικοποίηση, εξάλειψη της προστασίας των εργαζομένων από την κατάχρηση της ισχύος των εργοδοτών, κατάργηση της δωρεάν παιδείας, δικαίωμα στην ευθανασία, κλωνοποίηση είναι μερικές από τις λέξεις με τις οποίες δηλώνεται σήμερα η ακύρωση της κληρονο­μιάς του Διαφωτισμού. Το γεγονός ότι πολλές από αυτές τις αλλαγές δηλώνονται ως “μεταρρυθμίσεις” είναι ενδεικτικό ότι αυτή η αντίδραση συνοδεύεται από την ανασημασιοδότηση βασικών πολιτικών εννοιών, με τη βοήθεια των οποίων σκεπτόμαστε τον κόσμο».

 

Οι πέτρες του βυθού. Ένα σχόλιο για το bullying από τον Δημήτρη Παπανικολάου. «Όσο κι αν τα αποτελέσματά του είναι ψυχολογικά και στη σφαίρα της ψυχολογίας μπορούν να αναζητηθούν και κάποιες από τις αιτίες του, εντούτοις η συγκρότηση, η μακροημέρευση, και η αναπαραγωγή του bullying είναι ζήτημα κοινωνικό. Πιάνει όλους μας, πιάνει την κουλτούρα μας, πιάνει βαθειά τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε έννοιες όπως ταυτότητα, δημόσια σφαίρα, συλλογικότητα, καταστατική διαφορά και συγκροτησιακή ετερότητα. Η δε αντιμετώπισή του, σε όλα τα επίπεδα, από το προσωπικό μέχρι το συλλογικό και το θεσμικό, είναι ζήτημα εντελώς πολιτικό».

 

Ανοιχτή επιστολή στον Υπουργό Παιδείας του Βασίλη Κρεμμυδά. «Επειδή γνωρίζεις τα πανεπιστημιακά, νομίζω ότι φυσικά πρέπει να καταργήσεις τα «Συμβούλια» και θα αρκούσε να επαναφέρεις σε ισχύ το νόμο 1268/82, το νόμο-πλαίσιο, με το αναγκαίο ρετουσάρισμα. Αλλά προσοχή, χρειάζεται, προπάντων, να οργανωθεί μηχανισμός για τον έλεγχο της νομιμότητας για την εκλογή μελών ΔΕΠ. Το γνωρίζεις ότι η παρανομία πάει σύννεφο και γίνονται καθηγητές άχρηστοι – σε όλες τις βαθμίδες».

 

Ανάσα πάνω στη γέφυρα. Ο Νίκος Σαραντάκος, στη μόνιμη στήλη του «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία», καταπιάνεται με τις γέφυρες. «Των μπροστινών πατήματα, των πισινών γεφύρια, λέει μια παροιμία που μ’ αρέσει, εννοώντας ότι οι επόμενοι βαδίζουν άνετα πάνω στα βήματα που με πολύ κόπο έκαναν οι πρωτοπόροι. Η συμφωνία-γέφυρα που με κόπο και επιμονή απέσπασε η ελληνική κυβέρνηση δεν προκαλεί ίσως ενθουσιασμό, μας δίνει όμως μιαν απαραίτητη ανάσα μέσα στα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια στα οποία προσχεδιασμένα μας είχε οδηγήσει η προηγούμενη κυβέρνηση, βγάζει από το λαιμό μας τη θηλιά των υπέρογκων πρωτογενών πλεονασμάτων και ανοίγει κάποιες ρωγμές στο ως τώρα αρραγές μέτωπο των εταίρων. Δεν τελειώσαμε, τώρα αρχίζουμε, αλλά φαίνεται πως το πρώτο βήμα έγινε.»

 

Όσοι δίκαια νίκησαν. Συμβολή του Νίκου Χατζηνικολάου στην συζήτηση περί αριστείας «Δεν θέλουμε μιαν αρρωστημένη ανταγωνιστικότητα που θα δικαιώνει τις κοινωνικές ανισότητες και θα προσπαθεί να πείσει ότι εκείνοι που σε κάποια φάση της ζωής «πίσω ξέμειναν» φταίνε αποκλειστικά οι ίδιοι γι’ αυτό. Ούτε όμως θέλουμε μια κοινωνία όπου στο όνομα μιας εικονικής ισότητας θα ντρεπόμαστε να βραβεύσουμε τους καλύτερους. «Πρώτοι

στα μαθήματα, πρώτοι στους αγώνες», έλεγαν κάποτε κάποιοι. Αυτό δεν είναι ελιτισμός. Γιατί μια τέτοια ελίτ ούτε αποκτά «μονιμότητα» ούτε αναδεικνύεται χάρη στα προνόμια που έχει αλλά χάρη στη σκληρή δουλειά και στις ικανότητές της».

 

Tα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, η Ελλάδα και ο Σίσυφος της Άντζης Σαλταμπάση. «Βερολίνο, 26.2.2015. «Φοβάμαι ότι ακόμα και ο Σίσυφος θα απέρριπτε την αποστολή να διορθώσει τα λάθη, τις πλάνες, τις εμπάθειες, την κακοβουλία, τις προκαταλήψεις, τις διαστρεβλώσεις και τη μνησικακία στα ρεπορτάζ των γερμανικών μέσων ενημέρωσης για τη νέα ελληνική κυβέρνηση· και θα την απέρριπτε, γιατί θα φοβόταν ότι αυτή η αποστολή θα τον έκανε δυστυχισμένο», έγραφε, στις 6.2.2015 ο Stefan Niggemeier, ανεξάρτητος Γερμανός δημοσιογράφος».

 

«Κυνηγοί των βυθών». Ο Δημήτρης Δημητρόπουλος γράφει για την πρόωρα χαμένη Εύη Ολυμπίτου με αφορμή την μεταθανάτια έκδοση βιβλίου της. «“Ιστορία ή Λαογραφία; Με έναν τολμηρό αλλά πιστεύω και απόλυτα ορθολογικό τρόπο η Εύη Ολυμπίτου απάντησε στο ερώτημα που σταθερά την απασχολούσε: και Ιστορία και Λαογραφία”. Με τα λόγια αυτά ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος, στο προλογικό του σημείωμα, αναδεικνύει, κατά τη γνώμη μου σωστά, τον πυρήνα της προβληματικής που διατρέχει το ύστατο βιβλίο της: Σπογγαλιευτική δραστηριότητα και κοινωνική συγκρότηση στο νησί της Καλύμνου (19ος-20ός) αι.. Οι δύο καταφατικές απαντήσεις στο ερώτημα μπορεί να μοιάζουν εύκολες, ο αρμονικός όμως συνδυασμός τους που πέτυχε η Εύη στη μελέτη της αυτή ήταν ένα εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο και πρωτότυπο· είναι νομίζω μια σπουδαία παρακαταθήκη στις επιστημονικές κοινότητες δύο γειτονικών ειδικοτήτων των ανθρωπιστικών επιστημών, ένα εξαίρετο δείγμα κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας, εμπλουτισμένης με προβληματισμούς και τεχνικές της εθνογραφίας και της ανθρωπολογίας.»