Σεκάνς
Σκέψεις για σκηνές από ταινία «Προσεχώς»
2 Αυγούστου 2011
Η Κινηματογραφική Λέσχη Ηλιούπολης παρουσιάζει την ταινία
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΑΝΓΚΟ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ (ULTIMO TANGO A PARIGI)
του ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΟ ΜΠΕΡΤΟΛΟΥΤΣΙ (Ιταλία/Γαλλία, 1972, έγχρωμη,129΄)
Τρίτη, 2 Αυγούστου 2011 στις 9:00 και 11:00 μμ
Δημοτικός Κινηματογράφος Ηλιούπολης Μελίνα Μερκούρη
Λ. Ειρήνης 50 Ηλιούπολη (λεωφ. 237 για Άνω Ηλιούπολη από Μετρό Στάση Δάφνης)
Ο Βernardo Bertolucci γεννήθηκε στην Πάρμα της Ιταλίας στις 16 Μαρτίου 1940. Είναι γιός του ποιητή και κινηματογραφικού κριτικού Attilio Bertolucci. Στα 13 του χρόνια μετακόμισε με την οικογένειά του στη Ρώμη. Αναμίχθηκε με τους πολιτιστικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους που τον ενθάρρυναν στα κινηματογραφικά πειράματά του. Εγκατέλειψε τις πανεπιστημιακές σπουδές του για να εργαστεί ως βοηθός σκηνοθέτης στην ταινία Ακατόνε του Pasolini και εδραιώθηκε η φήμη του με την επιτυχία της πρώτης του ταινίας το 1962, La commare secca.
Η ικανότητά του να παρουσιάζει τις ιδέες με καθαρό και σαφή τρόπο, δείχνοντας παράλληλα την εκπληκτική του τεχνική μαεστρία όσον αφορά τις οπτικές και ακουστικές δυνατότητες του μέσου, του επέτρεψαν να κινηθεί το χώρο του κινηματογράφου τέχνης στις ποιοτικές συμπαραγωγές του κινηματογράφου των μεγάλων δημιουργών με τους υψηλούς προϋπολογισμούς. Μετά το 1996 επέστρεψε στην εξερεύνηση των ζητημάτων που αφορούν το σύγχρονο κόσμο αξιοποιώντας των δικτύων παγκόσμιας διανομής των ταινιών ποιότητας. Είναι παντρεμένος με την κινηματογραφίστρια Clare Peploe, η οποία είχε ενεργή ανάμιξη στις τελευταίες ταινίες του.
Η σημερινή ταινία θεωρείται μια από τις καλύτερες του παγκόσμιου κινηματογράφου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπέστη έντονες κριτικές. Όταν προβλήθηκε αποκλήθηκε «πορνογραφική» (η ταινία κρίθηκε αυστηρώς ακατάλληλη στις ΗΠΑ ενώ στην Ιταλί ο σκηνοθέτη φυλακίστηκε για δυο μληνες με αναστολή!)), «φροϋδική», «κομμουνιστική», «αντιφεμινιστική», «αντιερωτική», αλλά και κινηματογραφικό επίτευγμα ισάξιο με την ιεροτελεστία της Άνοιξης του Ίγκορ Στραβίνσκι. Είναι λιγότερο πολύπλοκη από την προηγούμενη ταινία του (Ο Κομφορμίστας)χρησιμοποιεί, όμως, το ίδιο εξπρεσιονιστικό χρωματικό σχήμα και την αποδιαρθρωμένη αφήγηση για να μας ταξιδέψει στο μυαλό ενός άνδρα που έχει διαταραχτεί ψυχικά εξαιτίας της θλίψης και που για τον οποίο το σεξ, ο πόνος και ο θάνατος γίνονται ένα και το αυτό.
Πρόκειται για μια ταινία που είναι περισσότερο «Σκανδιναβική» παρά ηπειρωτική Ευρωπαϊκή. Γίνονται έμμεσες αναφορές στο θεατρικό έργο του Strindberg Δεσποινίς Τζούλια, όπως η πάλη των φύλων και των τάξεων, παρά στους Shaw, Visconti, Goddard. Fellini, ή, ακόμη, στο δικό του πρώιμο έργο. Οι ήρωες της ταινίας είναι ήρωες μιας τραγωδίας ανάλογης με της Μήδειας ή του Άμλετ. Η σύγκρουση καταλήγει αναπόφευκτα στη μοναδική λύση, δηλαδή στο θάνατο. Όπως όλες οι τραγωδίες έτσι κι αυτή έχει μια μεγάλη δόση έπους, μιλώντας για τις αλλαγές που συντελούνται όσον αφορά τις συνέπειες. Με τον ίδιο τρόπο μίλησε ο Nagisa Oshima με την άλλη τραγωδία της δεκαετίας του ’70, την Αυτοκρατορία των Αισθήσεων.
Σε όλες τις τραγωδίες, λοιπόν, υπάρχει ένα τέλος που υποδηλώνει το θάνατο μιας εποχής διαμέσου του φυσικού θανάτου του ήρωα ή της ηρωίδας. Η ταινία του Μπερτολούτσι είναι κάτι παραπάνω από την «ακτινογραφία» μιας σχέσης. Σύμφωνα με μια άποψη είναι μια ταινία για το τέλος της νεωτερικής εποχής και του νεωτερικού χαρακτήρα. Ο πρωταγωνιστής είναι η επιτομή του μοντέρνου ρομαντικού. Τον βαραίνει το παρελθόν. Εξεγείρεται ενάντια στο παρόν. Το μέλλον του είναι καταδικασμένο.
Η πρωταγωνίστρια δεν έχει παρελθόν. Ενσαρκώνει, αισθησιακά, το αστικό πνεύμα. Έχει ρομαντική σχέση, γαλλικού-τρυφοϊκού τύπο με τον Τομ.
Για τον πρωταγωνιστή η τραγικότητά του είναι ότι δεν μπορεί στο παρόν να επανεφεύρει την ταυτότητά του ή να αναπλάσει το παρελθόν. Έτσι δεν δίνει όνομα στη σχέση, δεν μπορεί να εκφραστεί δια λόγου, θέλει να γυρίσει στη φύση, συχνά δε μιλά παρά μόνο με γρυλίσματα, προσδοκά να φτιάξει ένα παράλληλο κόσμο ξανά από την αρχή. Το σεξ είναι η εκφραστική του μοναδικότητα.
Φιλμογραφία (πρωτότυποι τίτλοι)
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ
http://tsakthan.blogspot.com
http://tsakiris.snn.gr
http://ilioupoli.wordpress.com
http://www.klh.gr
Σκέψεις για σκηνές από ταινία «Προσεχώς»
2 Αυγούστου 2011
Η Κινηματογραφική Λέσχη Ηλιούπολης παρουσιάζει την ταινία
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΑΝΓΚΟ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ (ULTIMO TANGO A PARIGI)
του ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΟ ΜΠΕΡΤΟΛΟΥΤΣΙ (Ιταλία/Γαλλία, 1972, έγχρωμη,129΄)
Τρίτη, 2 Αυγούστου 2011 στις 9:00 και 11:00 μμ
Δημοτικός Κινηματογράφος Ηλιούπολης Μελίνα Μερκούρη
Λ. Ειρήνης 50 Ηλιούπολη (λεωφ. 237 για Άνω Ηλιούπολη από Μετρό Στάση Δάφνης)
Ο Βernardo Bertolucci γεννήθηκε στην Πάρμα της Ιταλίας στις 16 Μαρτίου 1940. Είναι γιός του ποιητή και κινηματογραφικού κριτικού Attilio Bertolucci. Στα 13 του χρόνια μετακόμισε με την οικογένειά του στη Ρώμη. Αναμίχθηκε με τους πολιτιστικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους που τον ενθάρρυναν στα κινηματογραφικά πειράματά του. Εγκατέλειψε τις πανεπιστημιακές σπουδές του για να εργαστεί ως βοηθός σκηνοθέτης στην ταινία Ακατόνε του Pasolini και εδραιώθηκε η φήμη του με την επιτυχία της πρώτης του ταινίας το 1962, La commare secca.
Η ικανότητά του να παρουσιάζει τις ιδέες με καθαρό και σαφή τρόπο, δείχνοντας παράλληλα την εκπληκτική του τεχνική μαεστρία όσον αφορά τις οπτικές και ακουστικές δυνατότητες του μέσου, του επέτρεψαν να κινηθεί το χώρο του κινηματογράφου τέχνης στις ποιοτικές συμπαραγωγές του κινηματογράφου των μεγάλων δημιουργών με τους υψηλούς προϋπολογισμούς. Μετά το 1996 επέστρεψε στην εξερεύνηση των ζητημάτων που αφορούν το σύγχρονο κόσμο αξιοποιώντας των δικτύων παγκόσμιας διανομής των ταινιών ποιότητας. Είναι παντρεμένος με την κινηματογραφίστρια Clare Peploe, η οποία είχε ενεργή ανάμιξη στις τελευταίες ταινίες του.
Η σημερινή ταινία θεωρείται μια από τις καλύτερες του παγκόσμιου κινηματογράφου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπέστη έντονες κριτικές. Όταν προβλήθηκε αποκλήθηκε «πορνογραφική» (η ταινία κρίθηκε αυστηρώς ακατάλληλη στις ΗΠΑ ενώ στην Ιταλί ο σκηνοθέτη φυλακίστηκε για δυο μληνες με αναστολή!)), «φροϋδική», «κομμουνιστική», «αντιφεμινιστική», «αντιερωτική», αλλά και κινηματογραφικό επίτευγμα ισάξιο με την ιεροτελεστία της Άνοιξης του Ίγκορ Στραβίνσκι. Είναι λιγότερο πολύπλοκη από την προηγούμενη ταινία του (Ο Κομφορμίστας)χρησιμοποιεί, όμως, το ίδιο εξπρεσιονιστικό χρωματικό σχήμα και την αποδιαρθρωμένη αφήγηση για να μας ταξιδέψει στο μυαλό ενός άνδρα που έχει διαταραχτεί ψυχικά εξαιτίας της θλίψης και που για τον οποίο το σεξ, ο πόνος και ο θάνατος γίνονται ένα και το αυτό.
Πρόκειται για μια ταινία που είναι περισσότερο «Σκανδιναβική» παρά ηπειρωτική Ευρωπαϊκή. Γίνονται έμμεσες αναφορές στο θεατρικό έργο του Strindberg Δεσποινίς Τζούλια, όπως η πάλη των φύλων και των τάξεων, παρά στους Shaw, Visconti, Goddard. Fellini, ή, ακόμη, στο δικό του πρώιμο έργο. Οι ήρωες της ταινίας είναι ήρωες μιας τραγωδίας ανάλογης με της Μήδειας ή του Άμλετ. Η σύγκρουση καταλήγει αναπόφευκτα στη μοναδική λύση, δηλαδή στο θάνατο. Όπως όλες οι τραγωδίες έτσι κι αυτή έχει μια μεγάλη δόση έπους, μιλώντας για τις αλλαγές που συντελούνται όσον αφορά τις συνέπειες. Με τον ίδιο τρόπο μίλησε ο Nagisa Oshima με την άλλη τραγωδία της δεκαετίας του ’70, την Αυτοκρατορία των Αισθήσεων.
Σε όλες τις τραγωδίες, λοιπόν, υπάρχει ένα τέλος που υποδηλώνει το θάνατο μιας εποχής διαμέσου του φυσικού θανάτου του ήρωα ή της ηρωίδας. Η ταινία του Μπερτολούτσι είναι κάτι παραπάνω από την «ακτινογραφία» μιας σχέσης. Σύμφωνα με μια άποψη είναι μια ταινία για το τέλος της νεωτερικής εποχής και του νεωτερικού χαρακτήρα. Ο πρωταγωνιστής είναι η επιτομή του μοντέρνου ρομαντικού. Τον βαραίνει το παρελθόν. Εξεγείρεται ενάντια στο παρόν. Το μέλλον του είναι καταδικασμένο.
Η πρωταγωνίστρια δεν έχει παρελθόν. Ενσαρκώνει, αισθησιακά, το αστικό πνεύμα. Έχει ρομαντική σχέση, γαλλικού-τρυφοϊκού τύπο με τον Τομ.
Για τον πρωταγωνιστή η τραγικότητά του είναι ότι δεν μπορεί στο παρόν να επανεφεύρει την ταυτότητά του ή να αναπλάσει το παρελθόν. Έτσι δεν δίνει όνομα στη σχέση, δεν μπορεί να εκφραστεί δια λόγου, θέλει να γυρίσει στη φύση, συχνά δε μιλά παρά μόνο με γρυλίσματα, προσδοκά να φτιάξει ένα παράλληλο κόσμο ξανά από την αρχή. Το σεξ είναι η εκφραστική του μοναδικότητα.
Φιλμογραφία (πρωτότυποι τίτλοι)
- Dreamers, The (2003)
- Ten Minutes Older: The Cello (2002)
- Besieged (1998)
- Stealing Beauty (1996)
- Little Buddha (1993)
- Sheltering Sky, The (1990)
- Last Emperor, The (1987)
- Tragedia di un uomo ridicolo, La (1982)
- Luna, La (1979)
- 1900 (1976)
- Ultimo tango a Parigi (1973)
- Conformista, Il (1971)
- Strategia del ragno, La (1970)
- Amore e rabbia (1969) («Fico Infruttuoso»)
- Partner (1968)
- Canale, Il (1966)
- Via del petrolio, La (1965)
- Commare secca, La (1962)
- Prima della rivoluzione (1962)
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ
http://tsakthan.blogspot.com
http://tsakiris.snn.gr
http://ilioupoli.wordpress.com
http://www.klh.gr
No comments:
Post a Comment